(17) Oto, co ja uznałem za dobre: że piękną jest rzeczą jeść i pić, i szczęścia zażywać przy swojej pracy, którą się człowiek trudzi pod słońcem, jak długo się liczy dni jego życia, których mu Bóg użyczył: bo to tylko jest mu dane. (18) Dla każdego też człowieka, któremu Bóg daje bogactwo i skarby i któremu pozwala z nich korzystać, wziąć swoją część i cieszyć się przy swoim trudzie - to Bożym jest darem. (19) Taki nie myśli wiele o dniach swego życia, gdyż Bóg go zajmuje radością serca.

Reformacja – ruch religijny i społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa. Był reakcją na negatywne zjawiska, które miały miejsce w katolickiej hierarchii kościelnej, a także stanowił opozycję do katolickiej doktryny dogmatycznej. Podwaliny pod wystąpienie Marcina Lutra położyła działalność Jana Husa na początku XV wieku – ruch husycki (husyci) odegrał ważną rolę w rozwoju reformacji.

W wyniku reformacji wyłoniły się nowe odłamy chrześcijaństwa:

    * luteranizm – 1517, jego twórcą był Marcin Luter, za jedyną podstawę przyjęto Pismo Święte, dwa sakramenty (komunia, chrzest), głośne czytanie Biblii, śpiewanie psalmów, Kościół instytucją tanią, liturgia w języku narodowym, komunia pod dwiema postaciami (chleb i wino). Zanegował nieomylność papieża, sakrament spowiedzi oraz płatne odpusty (co przysporzyło mu wielu potężnych przeciwników w postaci np. Inkwizycji). Zniósł również celibat.

    * anglikanizm – 1534, jego twórcą był Henryk VIII, na skutek buntu przeciw papieżowi, który odmówił udzielenia unieważnienia małżeństwa z Katarzyną Aragońską. Henryk VIII rozwiązał zakony, znacjonalizował dobra kościelne, zniósł przymusowy celibat duchownych. Wprowadził liturgię w języku angielskim oraz komunię pod dwiema postaciami.

    * kalwinizm – 1536, jego twórcą był Jan Kalwin, u jego podstaw leżało przekonanie, że Bóg jednych obdarza łaską konieczną do zbawienia, drugich nie (teoria predestynacji). Proste, cnotliwe życie, powodzenie w życiu doczesnym, powaga, rezygnacja z przyjemności oddalających od Boga miały świadczyć o tym, iż Bóg predestynował dane osoby do zbawienia. Człowiek sam nie mógł osiągnąć zbawienia, mógł tylko sprawiać wrażenie, że taka jest boska wola. Gmina kalwińska miała charakter demokratyczny (seniorzy, pastorzy).

    * nowożytny antytrynitaryzm – 1562, jego twórcami byli m.in. Miguel Servet i Faust Socyn. Negował istnienie Trójcy Świętej oraz boskość Jezusa, jako sprzeczne z logiką oraz z przekazem biblijnym. Szczególną rolę w tym nurcie odegrali bracia polscy (tzw. arianie), którzy stworzyli filozofię religii i naukę społeczną, znacznie wyprzedzającą epokę.

    * husytyzm - ruch religijny i polityczny uczniów i zwolenników czeskiego reformatora religijnego Jana Husa, istniejący na przełomie XIV i XV wieku. Podstawowe założenia tej doktryny to: odrzucenie politycznej władzy oraz autorytetu papieży, krytyka dogmatów o sakramentach i łasce, odrzucenie niektórych obrzędów i ceremonii.

    * Anabaptyzm (z gr. anabaptizein – "na nowo chrzcić"), nowochrzczeńcy – radykalny nurt w reformacji XVI w. Anabaptyści byli zróżnicowanym ruchem. Łączyło ich odrzucanie chrztu dzieci (który ich zdaniem chrztem nie był) oraz pogląd o konieczności zasadniczej zmiany życia społecznego w celu powrotu do ideałów pierwotnego chrześcijaństwa. Religijny kult anabaptystów odznaczał się prostotą – zrezygnowali z przedmiotów kultu (obrazy, ołtarze, budynki sakralne).

 
Protestantyzm

Protestantyzm — jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.

Podstawowe założenia teologii protestanckiej zostały wyrażone w pięciu zasadach protestantyzmu, które obowiązują we wszystkich kościołach chrześcijańskich należących do tej gałęzi chrześcijaństwa. Są to:

     *  Sola scriptura ("Tylko Pismo"),

     *  Sola fide ("Tylko wiarą"),

     *  Sola gratia ("Tylko łaska"),

     *  Solus Christus ("Tylko Chrystus"),

Obecnie w łonie protestantyzmu występują dwa zasadnicze nurty: ewangelicyzm (m.in. luteranie i kalwini) oraz ewangelikalizm (m.in. baptyści i zielonoświątkowcy). Łącznie żyje na świecie 590 milionów protestantów, co stawia protestantyzm na drugim miejscu po katolicyzmie, pod względem liczby zrzeszonych w tym nurcie chrześcijan (dane na rok 2004).

Termin „protestantyzm” pochodzi od protestu złożonego przez luteranów 6 księstw i 14 miast w 1529 roku podczas sejmu Rzeszy w Spirze przeciw uchwale zabraniającej przechodzenia na luteranizm.

Protestantyzm współcześnie  można podzielić na dwie zasadnicze grupy: Ewangelicyzm i Ewangelikalizm

Ewangelicyzm

    * Kalwinizm

    * Luteranizm

    * Metodyzm

    * Husytyzm

    * Waldensi

 Ewangelikalizm

    * Kościoły Chrystusowe

    * Adwentyzm

    * Baptyzm

    * Kwakrzy

    * Mennonici

    * Pentekostalizm (zielonoświątkowcy)

Protestantyzm w Polsce reprezentowany jest przez większość tradycji wyznaniowych. Łączna liczba wyznawców Kościołów protestanckich w Polsce wynosi ok. 160 tysięcy wiernych (w tym ewangelicy – ok. 85 tysięcy, zielonoświątkowcy – ok. 30 tysięcy, pozostali ewangeliczni chrześcijanie – ok. 27 tysięcy, adwentyści i inne grupy – ok. 15 tysięcy), co czyni protestantyzm trzecim, po katolicyzmie i prawosławiu, największym kierunkiem religijnym w Polsce[1]. Oficjalnie na terenie kraju działa ponad 80 protestanckich związków wyznaniowych zarejestrowanych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Największymi Kościołami protestanckimi w Polsce są: Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP – 76 tysięcy wiernych, Kościół Zielonoświątkowy w RP – 21 tysięcy wiernych oraz Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – 9,6 tysiąca wiernych.

Kościoły

Luteranie:

* Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP  (...)

Kalwiniści:

* Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP  (...)

Metodyści:

* Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP  (...)

Kościół Armia Zbawienia w RP  (...)

Baptyści:

* Kościół Chrześcijan Baptystów w RP  (...)

* Biblijny Kościół Baptystyczny  (...)

* Kościół Baptystów Dnia Siódmego  (...)

Adwentyści:

* Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP (...)

* Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny w RP

* Kościół Reformowany Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce

Zielonoświątkowcy:

* Kościół Zielonoświątkowy w RP  (...)

* Kościół Boży w Chrystusie  (...)

* Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa  (...)

* Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej  (...)

* Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa  (...)

* Zbór Stanowczych Chrześcijan w RP

* Zbór Ewangelicznych Chrześcijan w Duchu Apostolskim

Kościoły Chrystusowe:

* Wspólnota Kościołów Chrystusowych  (...)

* Kościół Chrystusowy w Polsce

Ruch ewangelicznych chrześcijan:

* Kościół Ewangelicznych Chrześcijan  (...)

* Kościół Ewangeliczny w RP  

Bracia plymuccy:

* Kościół Wolnych Chrześcijan w RP  (...)

* Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan

Sabatarianie (poza adwentystami):

* Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego  (...)

* Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego  (...)

Organizacje:

* Alians Ewangeliczny w Polsce  (...)

* Polskie Towarzystwo Ewangelickie (...)  

* Razem Dla Ewangelii  (...)

* Toruńskie Przymierze Protestanckie

Wikipedia